Een pelgrimstocht naar Santiago de Compostela is niet zomaar een wandeling, maar een eeuwenoude bedevaart met een lange geschiedenis. Dit maakt deze bedevaartstocht een legendarische tocht is en het staat op menig bucketlist. Of je nou een fanatieke wandelaar bent of niet, of je het om religieuze redenen doet of niet, de Camino de Santiago lopen belooft een fantastische ervaring te worden.

Miljoenen pelgrims hebben de St Jacobsroute in de afgelopen decennia afgelegd om de meest uiteenlopende redenen. Hierdoor is er langs het pad van de pelgrimroute een groot aantal culturele bezienswaardigheden te zien. Voor tal van dorpjes die ver van de bewoonde wereld afliggen zijn de bedevaartgangers de belangrijkste bron van inkomsten. Als je van plan bent om te wandelen naar Santiago de Compostela, houd er dan rekening mee dat het niet zomaar een tocht is. Voor beginners is de tocht te doen. Het is aan te raden om ruim van tevoren te oefenen om gewend te raken aan lange afstanden. Mocht je met bagage willen gaan lopen dan kan het ook verstandig zijn om dit van tevoren uit te proberen. Het is belangrijk om goed naar je eigen lichaam te luisteren. Er zijn beginners die het makkelijk aan kunnen, maar er zijn ook ervaren wandelaars die veel moeite hebben. Op het pad kom je uiteenlopende situaties tegen: de ene dag moet je alleen maar bergop en de andere dag ben je voortdurend aan het dalen. Bovendien speelt de hitte (of kou) een rol. Ieder persoon heeft zijn eigen kwaliteiten en belemmeringen. Een van de belangrijkste tips is misschien wel dat je niet te snel moet beginnen. Het kan zijn dat je je de eerste dagen goed voelt en in een behoorlijk tempo loopt, maar dit kan je een paar dagen later parten gaan spelen.
Op alle pelgrim routes, op de ene duidelijker aangegeven dan de andere, vind je gele pijlen op de weg die de hele route tot aan Santiago de Compostela aangeven. Deze gele pijlen worden zo nu en dan overgeschilderd, zodat men niet verdwaalt. De vele dorpjes onderweg hebben baat bij het behoud van de komst van de pelgrims, omdat ze soms ver afgelegen liggen van de snelweg. Per dag loop je een bepaalde afstand naar de volgende slaapplek op de Compostella route. Je loopt van dorpje naar dorpje en tussen de dorpen door loop je meestal kilometerslang door uiteenlopende landschappen. Het kan zijn dat de pelgrimroute een stuk langs de autoweg loopt, maar er zijn geregeld alternatieve paden die je door een mooiere omgeving leidt. De hotels kunnen altijd een taxi voor je bellen, waardoor je niet verplicht bent om elke dag de hele etappe te lopen. Elke dag zorg je ervoor dat je pelgrimspaspoort afgestempeld wordt. Dit is mogelijk in de meeste hotels. Als je besluit om de laatste 100 km voor Santiago te beginnen, zoals in Sarria, dan moet je de Credencial twee keer per dag laten afstempelen om recht te krijgen op het certificaat in Santiago. Voor fietsers geldt de minimale afstand van 200 kilometer.
Afhankelijk van welke route en in welk seizoen je loopt, kom je andere pelgrims tegen, die je de volgende dagen waarschijnlijk weer zult zien. De pelgrimstocht is daarom goed alleen te doen, aangezien je andere pelgrims onderweg zult leren kennen. Het voordeel van alleen gaan, is dat je iemand kunt vinden die in hetzelfde tempo loopt.

De pelgrimstocht naar Santiago de Compostela
De bedevaartstocht naar Santiago kent veel beginpunten. Oorspronkelijk liepen de pelgrims vanuit hun woonplaats naar Santiago de Compostela. Er zijn tal van beginpunten verspreid over heel Europa. Er zijn Nederlanders die vanuit hun woonplaats in Nederland via Frankrijk naar Santiago lopen. Duitsers wandelen weer vanuit Duitsland en Portugezen beginnen in Portugal. Helaas hebben tegenwoordig weinig mensen de tijd om maandenlang te wandelen naar Santiago. Bovendien is het een behoorlijke onderneming. Op de route tot aan Spanje zijn er beduidend minder pelgrims en dit kan lastig zijn met het vinden van slaapplekken.
Door de verschillende afkomsten van de Spaanse en buitenlandse pelgrims zijn er in de loop van de tijd verschillende pelgrim routes in Spanje ontstaan.

De Camino Frances: de bekendste Compostella route van alle pelgrimroutes
De populairste St Jacobsroute is de Camino Frances. Dit wordt door de meesten ook wel de ´officiële route´ genoemd. Het ´officiële´ startpunt is St-Jean-Pied-de-Port in Frankrijk net over de grens met Spanje. De meesten wandelen vanaf hier in 5/6 weken naar Santiago. Een merendeel kiest er echter voor om dichter bij Santiago te beginnen, zoals in León of Sarria. Vanaf Sarria is het iets meer dan 100 kilometer en daarmee heb je recht op een certificaat na aankomst in Santiago.
Omdat de Camino Frances de bekendste Compostella route van alle pelgrimroutes is, is dit tevens de drukste route. Met name de laatste 100 kilometer vanaf Sarria, en vooral in het hoogseizoen van de pelgrimage, kan het behoorlijk druk zijn. Mocht je liever met minder pelgrims lopen, probeer dan het hoogseizoen te mijden of een andere route te kiezen. Deze Camino is wel de ideale route voor echte cultuurliefhebbers. Je komst langs grote steden als Burgos en León met beide een schitterende kathedraal en andere monumenten. Via deze bedevaart ga je dwars door Noord-Spanje waarbij je door verschillende regio´s komt. Het landschap onderweg kent daardoor een grote variatie. De tocht begint met een van de pittigste etappes, namelijk de oversteek over een van de beroemdste gebergte in Europa, de Pyreneeën, richting Roncesvalles in Spanje. Na enkele dagen kom je in Rioja aan waar je langs eindeloze wijngaarden loopt. Hier heb je veel mogelijkheden om een –of meerdere – bodega´s te bezoeken. In de volgende regio, Castilië en León, kom je door de belangrijkste pelgrimssteden op de route: Burgos en León. Tussen deze steden ligt de eindeloze Castiliaanse hoogvlakte die overgestoken moet worden.
Na León wordt het richting Galicië steeds heuvelachtiger en groener. Je komt langs het beroemde IJzeren Kruis, een pelgrimsmonument waar je een steen die je voor vertrek bij je hebt gestoken, achterlaat en daarmee je zorgen die deze steen symboliseert. Na de laatste heuvels te hebben bedwongen, kom je aan bij het einddoel van de pelgrimstocht: Santiago de Compostela. Deze universiteitstad ademt veel sfeer uit en uiteraard zul je er veel pelgrims zien, aangezien dit het eindpunt is van bijna alle Compostella routes. Het weer in Santiago de Compostela kan erg afwisselend zijn en het is niet uitzonderlijk als het er regent. Na aankomst kun je je Compostela certificaat ophalen en de pelgrimsmis bijwonen.

Welke andere Pelgrim routes kent de St Jacobsroute?
Naast de Camino Frances kent de pelgrimstocht naar Santiago de Compostela nog andere routes. Na de Franse Route is de Portugese route de populairste Camino. De Camino Portugues loopt van Lissabon naar Santiago en komt door de stad Porto. Deze Camino is natuurlijk een ideale route voor de Portugezen, aangezien ze niet ver hoeven te reizen voor hun pelgrimage. Bovendien is dit leuke route voor buitenlanders die graag vanuit Portugal willen wandelen of voor diegenen die de voorkeur geven voor een makkelijkere route. Deze bedevaartstocht naar Santiago kent meerdere routes: een route door het binnenland van Portugal en een kustroute. Tijdens deze route loop je dus deels door Portugal en Spanje. Beide landen geven iets bijzonders mee: Wat betreft wijnen heeft Portugal de versterkte wijn Port en in Spanje kom je door het gebied waar de Albariño-druif wordt verbouwd. Tijdens deze tocht kom je door zowel authentieke Portugese als Galicische dorpjes.
Een andere bekende pelgrim route van de St Jacobsroute is de Camino del Norte. Net als de Camino Frances loopt deze route vanaf de Franse grens van oost naar west door Noord-Spanje. De route begint in de kuststadjes Hondarribia of Irún, die pal naast elkaar liggen. In zes weken loop je de gehele route. Het pad loopt grotendeels langs de kust. Je komt langs kliffen en zo nu en dan geeft een opening tussen de kliffen door toegang tot de mooiste stranden. Tijdens hete zomerdagen is een verfrissende duik een leuke bijkomstigheid. Je komt door Baskenland, Cantabrië, Asturië en uiteraard Galicië met mooie kuststeden als San Sebastian, Santander en Gijón en vele kleinere vissersdorpjes. Je volgt de Costa Verde, ofwel de groene kust. Het draagt deze naam omdat in dit deel van Spanje het landschap overwegend groen is door de regen die hier, in tegenstelling tot andere delen van Spanje, nogal eens valt. Tijdens de laatste acht dagen loop je door het binnenland van Galicië waarvan je de laatste twee etappes dezelfde route aflegt als die van de Camino Frances en de Camino Primitivo.
De Camino Primitivo is de pelgrim route waar de oudste documentatie van is gevonden. Via deze pelgrimstocht kun je in twee weken naar Santiago de Compostela wandelen. Het begin van deze Compostella route is Oviedo in Asturië en brengt je over enkele pittige heuvels van Asturië en Galicië. Ook deze route is een en al groen. Tijdens deze caminoreis zul je relatief weinig pelgrims op je pad zien. Deze tocht is daarom ideaal voor diegenen die meer van rust houden en het niet erg vinden om alleen te zijn. Deze Camino bevat veel lange etappes en de voorzieningen onderweg zijn zeer beperkt. De grootste stad op de route is Lugo in de autonome regio Galicië. Deze stad heeft een indrukwekkende stadsmuur en een interessante geschiedenis.
De Camino Ingles is een pelgrimstocht die begint in de havenstad Ferrol of A Coruña aan de noordkust van Galicië, waar de Engelse pelgrims oorspronkelijk aanmeerden. De route is goed te doen, aangezien de meeste etappes vlak zijn. Ook voor beginners is deze Camino te doen, mits je dertig kilometer achter elkaar kunt lopen. Het landschap is wederom groen. Tijdens deze pelgrimstocht zul je geen massa pelgrims op je pad zien.
De Camino de la Plata of Vía de la Plata (de Zilverroute) loopt vanuit Zuid-Spanje naar Santiago de Compostela. Dit pad is ruim 800 kilometer lang met als populairste beginpunt Sevilla in Andalusië, maar er lopen ook routes vanuit de andere grote steden. Het voordeel van deze regio is dat het er weinig regent, maar het nadeel is dat het er in de zomer 45 graden kan zijn, wat het bijna onmogelijk maakt om een etappe af te leggen. Het pad loopt door het door toeristen weinig bezochte Extremadura en vanaf daar, via Salamanca, door Castilië en León (ook wel gezien als het pure Spanje) naar Galicië. De route loopt door eeuwenoude steden met een indrukwekkende geschiedenis. Het zuiden is eeuwenlang bestuurd geweest door de Moren en dit is terug te zien in de architectuur. Deze route is voornamelijk populair als fietsroute.
Bovengenoemde Caminos zijn de bekendste routes, maar er bestaan nog tal van andere routes naar Santiago, zoals het pad dat in Madrid begint.
Caminoreizen van Spain is More
Onze caminoreizen zijn allen een pelgrimstocht naar Santiago de Compostela. Met uitzondering van de Camino Finisterre/Muxia, die in Santiago begint en tot aan Finisterre of Muxia loopt.
Wat kun je verwachten van een bedevaartstocht naar Santiago met Spain is More? Als je een van onze caminoreizen kiest, dan reserveren wij alle accomodaties op jouw pelgrimsroute. De accomodaties selecteren wij op service, locatie en kwaliteit. Het zijn over het algemene kleine charmante familiehotels. Ook in de kleine dorpjes waar weinig accomodaties te vinden zijn, proberen wij de meest geschikte hotel voor je te boeken. Mocht je in de camino-hoofdseizoen willen gaan (van mei t/m september) is het aan te raden tijdig te boeken, zodat we je de beste prijs/kwaliteit kunnen bieden. De pelgrimsreizen van Spain is More zijn inclusief ontbijt. Het diner is niet inbegrepen, omdat wij van mening zijn dat het leuker is om zelf een restaurantje of tapasbar te kiezen. We weten bovendien niet van tevoren waar je die dag zin in hebt.
Enkele weken voordat jouw caminoreis begint, sturen we je een gids met daarin plattegronden en locaties van de hotels, beschrijvingen van de etappes en tips voor restaurants en bezienswaardigheden. Met Spain is More volg je de officiële route (de route van de gele pijlen). In de gids beschrijven we ook alternatieve routes op de stukken waar er mooiere routes zijn dan de officiële route langs de autoweg. Na de pelgrimage brengt een Engelstalige chauffeur je naar Finisterre – het symbolische eindpunt van de pelgrimstocht - aan de kust van Galicië en naar mooie dorpjes in de omgeving.
De prijzen van de pelgrimsreizen op onze Nederlandse pagina zijn inclusief vlucht en transport naar de beginplek van de plek waar je wilt beginnen. Ook is het mogelijk om je bagage van hotel naar hotel te laten vervoeren om de bedevaartstocht naar Santiago iets aangenamer te maken. Uiteraard kan ons reisprogramma aangepast worden. Voor noodgevallen kun je ons altijd bereiken.
Wij hebben de volgende caminoreizen: Camino Frances, Camino Portugues, Camino del Norte, Camino Primitivo, Camino Ingles en Camino Finisterre / Muxia.

Wandelen naar Santiago met een van onze pelgrimsreizen.
Als je ervoor kiest om te gaan wandelen naar Santiago dan hebben we een groot aanbod van pelgrimsreizen. De meeste Camino de Santiago reizen waar om gevraagd wordt, is de Camino Frances. Ons beginpunt is eveneens in St-Jean-Pied-de-Port net over de Spaanse grens in Frankrijk. We hebben een reisprogramma voor de hele route, maar we hebben de Franse route ook opgesplitst, mocht je de tocht in delen willen lopen. Het is uiteraard ook mogelijk verderop op de pelgrim route van de St Jacobsroute te beginnen. De meesten die met ons reizen, kiezen ervoor om in Sarria of in León te beginnen. Dit zijn tochten van respectievelijk een en twee weken. Mocht je weinig tijd hebben of niet veel dagen willen lopen, dan zijn deze caminoreizen ideaal voor als je wel in Santiago wilt eindigen.
Als je de Camino Portugues wilt lopen, dan begin je met Spain is More in Porto of in Tui bij de Spaanse grens. Van Porto naar Tui volgen wij de route door het binnenland. In de toekomst zullen we ook de kustroute aanbieden.
De Camino del Norte begint in Hondarribia bij de Franse grens en volgt grotendeels de kustlijn, waarna de pelgrimsroute eindigt in Santiago. Net als de Franse Route is dit een lange route en daarom hebben we ook deze Camino opgesplitst in verschillende delen, mocht je niet de hele route willen lopen.
Onze pelgrimsreis over de Camino Primitivo is gelijk aan de officiële Camino Primitivo. Je begint in Oviedo en komt na circa twee weken aan in Santiago. Aangezien hier weinig voorzieningen onderweg zijn, regelen wij lunchpakketten voor de dagen waarop het nodig is.
Als je een Camino Ingles via ons boekt dan begin je in Ferrol en vanaf daar loop je tot Santiago de Compostela. Deze route is kort en telt slechts vijf wandeletappes.
Uiteraard kun je ook een eigen begin- en eindpunt kiezen, mits die op een van de routes ligt. Dit kan extra kosten met zich meebrengen, omdat bepaale plekken meer afgelegen liggen en daardoor lastiger te bereiken zijn. Bovendien zijn er etappes die we kunnen splitsen, mocht je de etappes te lang vinden. Doe de Camino op jouw manier!

Fietsen naar Santiago.
Met Spain is More kun je behalve lopen ook de Camino de Santiago fietsen. We hebben verschillende Compostella routes speciaal voor fietsers. Als je ervoor kiest om de Camino de Santiago te fietsen dan fiets je op op een van onze mountainbikes en word je bagage standaard vervoerd. De etappes beslaan, op enkele uitzonderingen na, twee wandeletappes. Daarom ben je ook twee keer zo snel als je fietst naar Santiago. In overleg kun je ook op je eigen fiets of e-bike Fietsen naar Santiago.
Op dit moment hebben we drie Camino fietsreizen: van St-Jean-Pied-de-Port naar Santiago, van León naar Santiago en van Santander naar Gijón. Mocht je een ander stuk van een van de bedevaartroutes willen fietsen, neem dan contact met ons op.
Het is ook mogelijk om de Camino op een Harley Davidson motor af te leggen waarbij je zo dicht mogelijk langs de pelgrimsroute rijdt. De route gaat van León via Santiago naar Finisterre en weer via Santiago de compostela over de Camino del Norte naar Bilbao, waarna je terugrijdt naar León. Hiervoor is het natuurlijk wel verplicht dat je over een rijbewijs A voor zware motoren beschikt.
Mocht je liever de Camino de Santiago per auto willen doen, dan kan dat ook. Wij hebben een pelgrims-roadtrip samengesteld. Je begint in Bilbao en vervolgens volg je de Camino Frances via de historische pelgrimssteden Burgos en León naar Santiago. Het voordeel is dat je onderweg kunt stoppen waar je wilt en je kunt de minder bijzondere stukken overslaan.
De Camino op jouw manier
Zoals eerder aangegeven zijn we flexibel en kunnen de reisprogramma´s aangepast worden. Hierdoor kun je de Camino op jouw manier doen. Mocht je van jezelf weten dat je grote moeite heuvelop hebt, dan kunnen we kijken of we die etappe kunnen splitsen. Wil je in de grootste steden op de route een extra nacht blijven om de stad beter te leren kennen dan is dat ook geen enkel probleem.
Je kunt kiezen voor een rustige of juist drukke pelgrimsroute, in het hoogseizoen of laagseizoen. Als je buiten het caminoseizoen wilt lopen of fietsen naar Santiago, dan kan het zijn dat hotels zijn gesloten. Met name in de wintermaanden zal het aantal hotels beperkt zijn.

Na de pelgrimage
Nadat je in Santiago bent aangekomen, kun je ervoor kiezen om verder te lopen tot Finisterre of Murcia. Je kunt ook voor onze excursie naar Finisterre kiezen. De meeste pelgrims vliegen na hun bedevaartstocht naar Santiago de Compostela weer terug naar huis, maar je kunt de Camino ook combineren met een vakantie in Noord-Spanje. Neem een vlucht naar Barcelona of Madrid waar je je enkele dagen kunt laten verwennen voordat je weer terugvliegt. Ook kun je na de pelgrimage van een welverdiende strandvakantie genieten.
Bovendien hebben we enkele mooie autorondreizen op onze website staan. We kunnen ervoor zorgen dat in Santiago een huurauto voor je klaarstaat, zodat je meer van Spanje kunt zien dan de bezienswaardigheden langs het pelgrimspad. Nu je toch in Galicië bent, kun je deze regio per auto gaan verkennen. In dit deel van Spanje is het landschap mooi groen en de kustlijn bijzonder. Bezoek onder andere het wereldberoemde strand la Playa de las Catedrales, de meest gefotografeerde strand van Spanje. Mocht je nog niet genoeg bergen hebben gezien, dan kun je ook naar de Picos de Europa, misschien wel een van de mooiste gebergten in Europa. In de Picos de Europa zijn er prachtige wandelingen te doen en er is een ruim aanbod aan sportieve activiteiten.
Over elke afzonderlijke reis kun je op onze website lezen wat je kunt verwachten. Je vindt er een beschrijving van dag tot dag, eveneens het aantal dagen en wat wel en niet in de prijs inbegrepen is. We kunnen ook een nieuw reisprogramma voor je samenstellen als jouw reis er niet tussen staat. Neem contact met ons op of vraag een vrijblijvende offerte aan voor je pelgrimstocht of vakantie in Noord-Spanje.