St. Jean Pied de Port wordt beschouwd als het officiële beginpunt van de  Franse Camino de Santiago. Dit idyllisch Frans dorp is de ideale plek om je Camino te beginnen, omdat je er voortreffelijk kunt eten in een prettige en rustige omgeving. De sfeer betreft een echt Frans dorp met geschiedenis, monumenten en goede restaurants in overvloed.

St. Jean Pied de Port wordt beschouwd als het officiële beginpunt van de Camino de Santiago. Dit idyllisch Frans dorp is de ideale plek om je pelgrimstocht te beginnen, omdat je er voortreffelijk kunt eten in een prettige en rustige omgeving. De sfeer betreft een echt Frans dorp met geschiedenis, monumenten en goede restaurants in overvloed.

St. Jean de Port ligt aan de voet van de Pyreneeën. Een bijzonder locatie, maar tegelijkertijd ook gelijk een uitdaging voor pelgrims, omdat deze bergketen gelijk overgestoken moet worden. De eerste etappe is een van de mooiste van de hele pelgrimstocht, maar ook zeker de zwaarste, zonder enige mogelijkheid de etappe te verkorten.

Als een zware beklimming van ongeveer 18 kilometer veel klinkt, kunnen we voor de eerste 10 kilometer – het zwaarste gedeelte - vervoer regelen of voor de hele etappe tot aan Roncesvalles. (Je kunt er ook voor kiezen om de Camino in Roncesvalles te beginnen. De korting voor deze Camino bedraagt dan 50€/persoon).

De voordelen om in St. Jean Pied de Port te beginnen: 1. Het stadje is een bezoek waard. 2. Deze etappe is waanzinnig mooi. 3. Door hier te beginnen, ervaar je de Camino de Santiago vanaf het begin. 4. De moeilijkste etappe ligt na een dag al achter je. Timelap.

Afstand: 24 Km

Roncesvalles is voor veel pelgrims het beginpunt van de Camino de Santiago. Vanaf hier is de weg makkelijker dan hiervoor, omdat het pad richting Pamplona voornamelijk naar beneden gaat.

De weg is relatief wel zwaar, omdat je vaak moet stijgen en dalen. De route loopt echter wel door schitterende en goed onderhouden dorpjes. Misschien wel de mooiste dorpen van de hele pelgrimstocht. De beboste heuvels zorgen voor schaduw en een prachtig uitzicht. Er zijn enkele kleine, maar zware beklimmingen onderweg, maar uiteindelijk daal je tijdens deze etappe 400 meter.

Afstand: 21 Km

Deze etappe volgt bijna de hele dag de Arga rivier, maar zo nu en dan kom je enkele heuveltoppen tegen die beklommen moet worden. Al wandelend door de glooiende heuvels passeer je talloze kleine dorpjes richting Pamplona. Voordat je welverdiend kunt genieten van de oude stad van Pamplona, moet je wel nog de laatste klim naar het centrum afleggen. Je krijgt er een prachtige ervaring voor terug: een kijkje in een van Spanje’s mooiste en meest sfeervolle steden. Pamplona is beroemd om haar tapas en pinchos (vergelijkbaar met een tapa, maar wordt meestal geserveerd op een stukje stokbrood). In de gids die we je toesturen, staan adressen van de beste plekjes van Pamplona, zodat je het beste uit je bezoek kunt halen. Als je meer tijd wilt om de stad te leren kennen, dan is een extra nacht een must.

Let op: als je in Pamplona tijdens het San Fermín festival (elk jaar van 6 - 17 juli) wilt overnachten, zal de prijs aanzienlijk hoger zijn. In dat geval moet je bovendien minstens acht maanden van tevoren boeken.

Afstand: 20 Km

De berg Alto del Perdón (zie foto) is de moeilijkste uitdaging van deze dag. Als de beklimming je te zwaar lijkt, vind je in onze gids een sluiproute. Toch is het het waard om het normale pelgrimspad te volgen, omdat je op de top aan de ene kant een waanzinnig uitzicht zult hebben over Pamplona en de Pyreneeën en aan de andere kant zie je de makkelijkere etappes die nog voor je liggen. Vandaag eindigt de route in Puente de la Reina. Dit stadje heeft een prachtige oude binnenstad en is vernoemd naar haar beroemde brug Puente de la Reina (De Koninginnenbrug) vanaf waar de Camino verder westwaarts gaat. 

Afstand: 24 Km

Een paar kleine, maar steile heuvels brengt je naar Estella. Met name in het begin kom je langs meerdere wijngaarden. Een kijkje in enkele van deze wijngaarden is zeker de moeite waard en geeft je gelijk de mogelijkheid om onder het genot van een wijntje even bij te komen.

Afstand: 22 Km

Estella is een historische en adembenemende stad met een mooie oude binnenstad.

De etappe van vandaag begint met een lichte beklimming die steeds vlakker wordt. Er zijn veel bodegas die je tijdens deze etappe kunt bezoeken en uitstekende restaurants waar je een heerlijke lunch kunt bestellen.

Er is niet veel schaduw onderweg. Mocht je de pelgrimstocht in de zomer doen, adviseren we je om vroeg te vertrekken om de heetste uren van de dag te mijden.

Vandaag zul je in Torres del Rio eindigen, een klein dorpje waar je door het prachtige historische centrum kunt slenteren.

Afstand: 23 Km

Dit een vlakke en makkelijke etappe in vergelijking tot alle voorgaande etappes van de Camino de Santiago. Ook vandaag kom je langs verschillende historische dorpjes. Je zult zien dat je steeds meer omgeven wordt door wijngaarden. Een teken dat je in de wijnstreek La Rioja bent aangekomen.

Logroño is de grootste stad van La Rioja en uiteraard het centrum van de vele Rioja wijnhuizen. Behalve haar beroemde wijnen staat Logroño bekend om haar goede keuken. In het goed onderhouden oude centrum vind je op elke hoek een heerlijke tapasbar. 

Afstand: 26 Km

Je laat Logroño al wandelend door de parken en de natuur van het Grajera natuurgebied achter je. Dit natuurpark gaat over in het prachtige landschap van La Rioja dat wordt gedomineerd door uitgestrekte wijn- en fruitboomgaarden.

Deze etappe brengt je naar Nájera en leidt je door het traditionele pottenbakkersstadje Navarrete, Ventosa en het hoger gelegen San Antón. Vanaf hier heb je een fantastisch uitzicht over de eindeloze wijngaarden, met name in september tijdens het oogstseizoen.

Afstand: 29 Km

Het doel voor vandaag is Santa Domingo de la Calzada, een dorpje in La Rioja Alta. Het pad doorkruist het charmante stadje Azofra.

Aan het landschap merk je dat je de regio Castilië nadert. Wijngaarden veranderen in graanvelden. Santa Domingo is een levendig stadje met goede restaurants en een mooi stadscentrum dat het hele jaar door toeristen trekt.

Afstand: 21 Km

Vandaag komt de Camino de regio Castilië en León binnen. Vanaf nu af aan zul je een paar weken lang over de uitgestrekte vlakte van de ¨Meseta Castellana¨ (het Castiliaanse hoogvlakte) wandelen. Het doel van vandaag is Belorado dat zich bevindt aan de voet van een heuvel waar oude kluizenaarsgrotten en de ruïnes van een mytisch kasteel te vinden zijn.

Afstand: 21 Km

Deze etappe leidt langs verschillende interessante monumenten, zoals de Virgen de la Peña kerk, uitgehakt uit de rotsen, en enkele mooi gelegen kasteelruïnes.

Dit deel van de reis gaat door heuvelachtige landschappen en uitgestrekte bossen (de laatste bossen voordat je León bereikt en als je ervoor kiest om na León verder te lopen naar Santiago, zul je ongeveer 300 km lang geen bos meer tegenkomen).

Afstand: 25 Km

Het eerste stuk loop je door een klein naaldbos voordat je zicht krijgt op de buitenwijken van Burgos.

Burgos werd in 884 gesticht en haar historische waarde valt onmogelijk te missen. De stad blinkt uit door de schittering van talloze monumenten, met als grootste schat de prachtige gotische kathedraal. In 1984 werd de kathedraal zelfs opgenomen in de Werelderfgoedlijst van UNESCO. Burgos straalt een middeleeuwse sfeer uit en de uitnodigende tapasbarretjes maken deze stad nog gezelliger

Afstand: 26 Km

Op deze dag betreed je de onbevolkte hoogvlakte, waar het enige gezelschap je schaduw is, of (als je geluk hebt) een andere pelgrim die je onderweg tegenkomt. De bijna middeleeuwse dorpjes en landschap vandaag is wat deze pelgrimstocht al vanaf het allereerste begin legendarisch maakt.

Afstand: 31 Km

Deze dag zonder enige beschutting van bomen tegen de brandende zomerzon, de doordringende winterkou of de snijdende wind zul je blijven herinneren door de bogen van de kloosterkerk van San Antón waar je onderdoor loopt, het stadje Castrojeriz en de daarop volgende beklimming naar Teso de Mostelares. Vanaf deze top ontwaar je de eindeloze Tierra de Campos. De trots van deze streek is haar graan, duiventillen en waardevolle kunst.

TIP: de etappes van vandaag en morgen kunnen worden gesplitst in 3 dagen als de afstand je te ver lijkt.

Afstand: 32 Km

Dit deel van het pad wordt gedomineerd door een vlak en monotoon landschap. Tijdens het laatste stuk vind je de Santa María la Blanca kerk, die toebehoorde aan de Tempeliers. 

Afstand: 19 Km

Vandaag kun je het klooster ¨Monasterio de San Zoilo¨ bezichtigen aan de rand van Carrión de los Condes (Als je de reis tijdig boekt, is het mogelijk om de nacht in het klooster door te brengen). 

Afstand: 28 Km

De weg gaat verder langs de eindeloze akkers tot aan Sahagún, een belangrijke pelgrimsstop met veel bezienswaardigheden als kloosters, kerken en een prachtige Romeinse brug.

Graan, maïs, zonnebloemen en tal van andere gewassen geven kleur aan deze etappe. Hoewel de etappe in het begin wat saai oogt, is er toch veel te zien vandaag. Kijk goed om je heen of je arends of ooievaars ziet vliegen. Onderweg kom je langs traditionele dorpjes die zonder de Camino waarschijnlijk nooit zouden hebben bestaan.

Afstand: 25 Km

Vandaag staan er veel bomen langs het pad naar Reliegos en Mansilla. Onderweg lijk je veel grotten tegen te komen, dit zijn in werkelijkheid oude bodegas die in de rotsen zijn uitgehakt. Vroeger werd hier wijn gemaakt, maar tegenwoordig worden veel van deze ¨grotten¨ gebruikt als restaurant of als privéaangelegenheid waar vrienden en familie samenkomen.

Afstand: 19 Km

Vandaag kom je aan in León. De eerste kilometers na Mansilla zijn redelijk mooi, maar daarna kom je door het industriegebied van León (sommigen kiezen er daarom voor om vanaf hier de bus te pakken).

Eenmaal aangekomen in León en de eerste blik op de schitterende kathedraal doet je beseffen dat elke stap die je tot dan toe gezet hebt de reis meer dan waard was.

Deze oude Romeinse hoofdstad is een van de grootste steden van deze pelgrimstocht. In 910 was León de hoofdstad van het koninkrijk dat zich later vormde tot het Spanje dat we vandaag de dag kennen. De middeleeuwse waarde van deze stad komt tot uitdrukking in de grote hoeveelheid monumenten, zoals de kathedraal, San Marcos en de Basilica San Isidoro waar meerdere belangrijke koningen liggen begraven.

De stad heeft een gezellige sfeer door de vele tapasbarretjes, die vooral in de avond de straten vol laten stromen.

Bespied andere moeilijk lopende pelgrims slenterend door de stad in de hoop deze (of de volgende) reis eindelijk Santiago te bereiken.

Afstand: 19 Km

Via de prachtige Romeinse brug bij de Parador Hostal de San Marcos verlaat je León. De eerste 8 km loop je wederom door een industriegebied van León, waarna het pad de belangrijkste snelweg volgt. Gelukkig kent Spain is More ook een alternatieve route. Deze route is rustiger en prettiger om te lopen. Eenmaal voorbij het industriegebied kun je er dus voor kiezen om de volgende 15 km het alternatieve pad te volgen tot aan Villar de Mazarife waar je zult overnachten.

Afstand: 22 Km

De mooiste plek van deze etappe is de Romeinse brug in Hospital de Órbigo. Over het algemeen is dit een rustig en makkelijk pad met verschillende miradores (uitkijkpunten) vanaf waar je zicht hebt op de bergen die je de volgende dagen gaat beklimmen.

Astorga, een 2000 jaar oude ommuurde Romeinse hoofdstad van een van de oudste en grootste bisdommen in Spanje, wordt doorkruist door zowel de Camino Frances als de Camino del Sur (of Vía de la Plata). Wat leuk is om te bezichtigen: het Bisschoppelijk paleis van Gaudí (Palacio Episcopal), het Chocolademuseum, de Romeinse Weg (Ruta Romana), het Museo Romano en natuurlijk de historische binnenstad.

Afstand: 31 Km

Enkele kilometers na Astorga verandert het landschap In een meer bergachtig gebied. Voordat je je doel bereikt, loop je door verscheidene mooie en charmante stadjes als Castillo de los Polvazares die een bezoek meer dan waard zijn. Rabanal is een gastvrij stadje en duidelijk gericht op pelgrims.

Afstand: 21 Km

Deze etappe door de bergen zul je niet snel vergeten, omdat je vandaag langs het beroemde IJzeren Kruis (Cruz de Ferro) komt. Hier lieten pelgrims stenen achter die hun lasten of wensen representeerden die ze helemaal vanaf hun woonplaats hier naar toe namen. De weg loopt verder door een wonderbaarlijk natuurlijk decor met hier en daar een dorpje. Molinaseca is een dorpje vol met gezellige restaurantjes bezocht door zowel pelgrims als locals die allemaal van de fotogenieke straatjes en leuke cafeetjes willen genieten.

Afstand: 27 Km

Vandaag kom je door Ponferrada, een stad met in het centrum een beroemd Tempelierskasteel uit de 12e eeuw (¨Castillo de los Templarios¨). Ponferrada is een echte mijnstad met meer dan 60.000 inwoners en is tevens een belangrijke stop van de Camino. Je loopt door Cacabelos een stadje waar veel ¨wijngrotten¨ te vinden zijn. Daarna wandel je verder naar Villafranca del Bierzo, dat ook wel bekendstaat als ´de andere´ of ´klein´ Santiago. Bekijk de twaalfde-eeuwse kerk ¨Iglesia de Santiago Apóstel¨ en de noordelijke ingang De Poort van Vergiffenis. Villafranca del Bierzo is een mooi dorpje midden in de Bierzo, een van de beste wijnstreken van Spanje.

Afstand: 29 Km

Deze dag loop je door het gebied dat aan Galicië grenst over oude paden in de schaduw van populieren, berke-, eiken- en kastanjebomen naar O Cebreiro op de top van een heuvel. Dit stadje is vaak omhuld door mist, maar ontzetted charmant door haar stenen huizen met rieten daken. Als je geluk hebt met het weer dan heb je op een onbewolkte dag een waanzinnig uitzicht.

 Deze etappe bevat prachtige panorama-uitzichten, maar is ook een van de zwaarste. Het is mogelijk om deze etappe in tweeën te splitsen.

Afstand: 28 Km

Na voornamelijk bergopwaarts naar O Cebreiro, zal de Camino vandaag vooral bergafwaarts gaan. Ook tijdens deze etappe zijn er talloze mooie uitzichten over het platteland. Vandaag kom je de eerste ¨horreos¨ (typische Galicische graanschuren) tegen. Ook zal het weer wat veranderen door de invloed van de Atlantische Oceaan.

Hoewel Triacastela ¨drie kastelen¨ betekent, is er geen kasteel overgebleven. De stenen die gebruikt zijn voor de Kathedraal van Santiago de Compostela komen uit een steengroeve niet ver van Triacastela.

Afstand: 21 Km

Het landschap verandert naarmate je daalt. Een opluchting na de bergachtige etappes van de vorige dagen. Voor de route naar Sarria heb je twee mogelijkheden: het ene pad loopt langs het Benedictijnse klooster van Samos, gesticht in de 6e eeuw en een van de oudste in de westerse wereld. Vanaf hier is het een mooie wandeling door het bos naar Sarria. Het andere pad brengt je sneller naar je eindpunt.

Sarria is een stadje met circa 13.000 inwoners en is de laatste plek waar pelgrims kunnen beginnen om de minimale afstand van 100 km af te kunnen leggen om het Certificaat van de Camino te ontvangen. Veel pelgrims beginnen dan ook hier aan hun pelgrimstocht. Vanaf nu zul je een groter aantal pelgrims op je pad zien.

Afstand: 18 Km

Galicië is een van de mooiste regio´s van Spanje, zowel door haar natuur als haar roemrijke traditie. Deze wandeling van vandaag is misschien wel de fraaiste van de hele pelgrimstocht. Je wordt omringd door het authentieke Spaanse platteland, groene velden, vruchtbare boomgaarden en eenvoudig gebouwen stenen gehuchten.

Om een stuwdam mogelijk te maken werd de oude stad van Portomarin in 1962 onder water gezet. De stad werd naast de ontstane rivier weer opgebouwd.

Afstand: 23 Km

De weg wordt vlakker, maar is nog steeds heuvelachtig. Het pad loopt over rustige landweggetjes door het Galicische platteland naar Palas de Rei. Palas de Rei is een klein dorpje met een indrukwekkende geschiedenis.

De twee etappes tussen Portomarín en Arzúa kan worden gesplitst in 3 etappes van 17, 16 en 20 km.

Afstand: 25 Km

Vandaag zal de omgeving enigszins bekend voorkomen. Het is een typische Caminodag met groene landschappen vol grazende koeien, stenen muren en kleine romaanse kerkjes. Neem de tijd om je te verdiepen in alle legendes en verhalen op dit pad.

De twee etappes tussen Portomarín en Arzúa kan worden gesplitst in 3 etappes van 17, 16 en 20 km.

Afstand: 28 Km

Vandaag is de een na laatste dag naar Santiago. De hoge eucalyptusbomen langs het pad zorgen voor uitstekende schaduw.

Nu het einde van de Camino dichtbij komt, is de sfeer opgetogener. Pelgrims voelen de opluchting en blijdschap, samen met de pelgrims die ze onderweg hebben leren kennen, dat ze hun doel bijna voltooid hebben.

Afstand: 20 Km

Vandaag bereik je je doel en is het tijd voor een aantal traditionele pelgrimsrituelen. Als belangrijkste, het onmisbare bewijs van deze geweldige prestatie: de laatste stempel in je pelgrimspaspoort.

De eindbestemming van deze pelgrimstocht, Santiago de Compostela, is een ware beleving. Het biedt een veelvoud aan bezienswaardigheden en het is een van de belangrijkste culturele centra ter wereld. Deze universiteitsstad straalt gezelligheid uit en de wirwar van knusse straatjes maakt de binnenstad de perfecte locatie om de vele lokale specialiteiten te proeven.

De kathedraal staat in een historische binnenstad dat op het Werelderfgoedlijst van UNESCO staat en de oude binnenstad is in niets te vergelijken met die van andere steden. De monumenten van de stad zijn echte kunstobjecten in verschillende architectonische stijlen.

Afstand: 20 Km

Echte pelgrims reizen na Santiago verder naar Finisterre. Deze tour brengt je ´s ochtends met de bus onder begeleiding van een Engelstalige gids van Santiago naar Finisterre en ´s middags weer terug naar Santiago. De excursie laat de ruige Galicische kustlijn zien en de beroemde ¨Costa de la Muerte¨ (de Kust van de Dood) waar talloze schepen schipbreuk hebben geleden. Op de meest westerlijke punt ligt Finisterre (¨Het Einde van de Wereld¨). Romeinen gaven het deze naam, omdat het voor hun toen letterlijk het einde van de bekende wereld was. Voor veel pelgrims is dit het symbolische eindpunt van hun pelgrimstocht. De avond breng je door in Santiago de Compostela.

Vertrek vanuit Santiago